Hoe ga je om met levensloop-bepalende keuzes? Hoe pakken die keuzes uit in de rest van je leven? Hoe verhoud je je tot de spijt die het afscheid van je grootste droom teweeg brengt? Hoe ga je in een burgerlijk milieu om met dramatische gebeurtenissen, met begaafde kunstenaars en je seksuele vrijheidsdrang?
In het leven van de Oostenrijkse componiste en kunstenares Alma Mahler (1879-1964) speelden al deze Faustiaanse vragen. Haar leven speelde zich af tegen het decor van de roerige periode rondom beide wereldoorlogen.
De manier waarop Alma Mahler haar leven vormgaf leiden tot op de dag van vandaag tot speculatie, tot irritatie, frustratie, aanbidding, bewondering en verguizing. Alma’s verhaal is nog steeds actueel: het gaat over uitsluiting, discriminatie en antisemitisme, ballingschap en eenzaamheid. Ook gaat het over liefde, schoonheid en transformatie. Voor velen was ze een muze, anderen zagen haar als een monster.
Alma Mahler een talentvol componist. Haar liederen vormen dan ook de rode draad in de muziektheatervoorstelling De Windbruid.
• Ellen Pieterse, zangeres, speelt Alma Mahler
• Monique van de Ven, pianiste, speelt het alter ego van Alma Mahler
• Regie: Eric van Grootel
• Teksten: Josha Zwaan
• Muziek: Alma Mahler, Gustav Mahler, Alexander Zemlinsky, Arnold Schönberg.
MONIQUE VAN DE VEN & ELLEN PIETERSE
BIOGRAFIE
ELLEN PIETERSE – ZANG EN SPEL
De rol van Alma is Ellen, als professioneel geschoold zangeres/musicus met na en bijscholing als actrice en veel ervaring met multidisciplinaire projecten, op het lijf geschreven.
Naast haar uitvoerende werkzaamheden als zangeres werkt Ellen als zangdocent aan het ArtEZ conservatorium in Arnhem, (muziektheater) en in Zwolle, (klassiek). Zij werkt dagelijks met jongeren die opgeleid worden tot maker/performer. Deze jonge mensen worstelen met dezelfde thematieken als Alma in de voorstelling: een sterke drang om een leven als kunstenaar voor zichzelf op te bouwen, de onzekerheid van dat vak, de afweging van de veiligheid van een vaste baan tegenover vele losse projecten.
Ellen maakte en speelde in veel voorstellingen over de thematiek van keuzes maken, onder andere:
– De weg naar binnen; over hoe je door het burgerlijke keurslijf zo ver van jezelf af kunt raken dat je slechts door een poging tot zelfdoding kunt transformeren tot een mens die werkelijk iets te melden en te doen heeft in de wereld. (Maker en hoofdrol)
– Heeft u vuur voor mij; over de keuzes die je maakt in een tot sleur geworden relatie (maker en hoofdrol)
– Ster; Kindervoorstelling over het ontdekken van je talenten en gaan voor je passie (maker en hoofdrol)
– De Sater en de vrouw uit Magdala; over het hervinden van heelheid in jezelf door je te verbinden met de natuur en de daarmee gepaard gaande sensualiteit en seksualiteit (maker en hoofdrol)
– Die Geschichte der Lili Marleen; over omgaan met de trauma’s van een oorlog en de morele keuzes die je daarin moet maken en hoe verder te leven met die keuzes (hoofdrol)
MONIQUE VAN DE VEN – PIANO EN SPEL (ALMA’S BINNENWERELD)
Monique heeft na haar diploma Docerend Musicus ook haar diploma Uitvoerend Musicus en de extra aantekening Kamermuziek gehaald. Ze werkt graag in teamverband en wilde na haar tour van twee jaar met een muziektheaterproductie het liefst meteen weer de theaters in. Zij vormt sinds 5 jaar een duo met Ellen Pieterse, zij delen deze passie voor theater. Ze zijn inmiddels goed op elkaar ingespeeld en verzorgen met regelmaat concerten.
Monique heeft net als Alma een innerlijk conflict gehad. Aan de ene kant stond haar wens om zich als uitvoerend musicus te profileren, aan de andere kant stond de wens om iets terug te doen voor de samenleving. Toen ze eenmaal kon bestaan van haar uitvoerende werk, koos ze er toch voor om naar Siërra Leone te emigreren en daar vrijwilligerswerk te gaan doen. Ze zette in Siërra Leone een aantal muziekprojecten op met jongeren. Een aantal van hen is in Nederland naar het conservatorium gegaan.
Zij miste het podium echter en dit bepaalde voor een belangrijk deel haar keuze om weer terug te gaan naar Nederland en haar carrière als uitvoerend musicus weer op te pakken. Ze zette enige jaren geleden een concertserie op in een verzorgingshuis in Brabant om klassieke muziek weer dichtbij ouderen te krijgen. Dit was zo succesvol dat de lokale omroep de concerten in Corona-tijd heeft doorgezet door de concerten online te verzorgen.
Monique geeft met veel plezier les op de muziekschool in Dokkum (Friesland). Toch wil ze het liefst weer terug het theaterpodium op.
Teksten
JOSHA ZWAAN
Josha Zwaan (1963) is andragoloog en sociaal pedagoog. Zij werkte jarenlang in de drugs- en jeugdhulpverlening en daarna als trainer en coach in het bedrijfsleven.
Schrijven deed zij sinds ze leerde schrijven.
In 2010 debuteerde zij met de roman Parnassia, die een bestseller werd en in 2011 vertaald is in het Duits. In 2013 volgde Zeevonk, in 2015 verscheen Dwaallicht en in 2018 Saturnusplein 3, allen romans over grote thema’s als gevolgen van oorlog en trauma, leven met angst en of depressie.
Over de impact van een nierziekte op haar zoon en haar familie schreef Josha Zwaan in 2016 haar eerste non-fictieboek: Zijspoor en in 2019 schreef zij Emma wil leven, eveneens verhalende non-fictie.
Artikelen en essays van haar hand werden gepubliceerd in Dagblad Trouw, NRC, Volkskrant Magazine en tijdschrift Volzin.
Josha Zwaan gaf van 2014 tot 2019 schrijftraining en proza aan de Schrijversacademie en geeft sinds 2019 les aan de Schrijversvakschool en coacht een groot aantal jonge en/of beginnende schrijvers.
Romans:
• Parnassia, 2010, Uitgeverij Artemis & Co ( Duitse vertaling 2012, uitgeverij Blooming )
• Zeevonk, 2013, Uitgeverij Artemis & Co
• Dwaallicht, 2015, Uitgeverij Ambo Anthos
* Saturnusplein 3, 2018, Uitgeverij Ambo Anthos
Non-fictie:
• Zijspoor, 2016, Uitgeverij Ten Have
• Emma wil leven, 2019, Uitgeverij Ten Have
Website: www.joshazwaan.nl
Regie
ERIC VAN GROOTEL
Zanger en regisseur Eric van Grootel regisseerde een aantal producties waarin Ellen de hoofdrol of een belangrijke bijrol speelde. Tevens maakten zij al eerder voorstellingen samen waarin ze beiden speelden en zongen. Zijn regies kenmerken zich doordat hij altijd de muziektheatrale lijn als uitgangspunt neemt. De muziek is leidend en bepaalt wat het spel nodig heeft.
Eric heeft ruime ervaring met het werken met professionele acteurs die nauwelijks muzikale achtergrond hebben en met het werken met professionele musici die lang niet allemaal een acteursachtergrond hebben. Op creatieve wijze weet hij de spelers uit hun comfort-zone te halen en ze te bewegen tot een spel dat de voorstelling ruimschoots kan dragen.
Eric regisseerde toneel, muziektheater, opera, multimediaprojecten en theatrale liederenprogramma’s, in binnen- en buitenland, veelal op eigen scripts. Daarin speelt de muziek altijd een belangrijke rol. Hij werkt graag samen met mensen uit verschillende disciplines, zoals improviserende musici, acteurs, acrobaten, filmmakers, beeldende- en lichtkunstenaars.
Enkele stukken: Shakespeare’s MacBeth voor Staatstheater Smolensk; ‘Vincent’s Madmens Blues’ voorstelling over Van Gogh voor de grote musea in Rusland; ’Metanoia’ over Moderne Devotie in de Hanze steden; ‘Brecht en Brahms in Ballingschap’, theatrale liederen voor Nederlandse scholen en Houses of Exile in Rusland; De weg naar Binnen’, muziektheater met filmprojecties, over Dag Hammarskjöld met Muziek theaterImpAkt, voor Nederlandse kerken.
Mede mogelijk gemaakt door:
‘De Windbruid’ wordt ook gegeven als speciale schoolvoorstellng waarbij jongeren worden uitgedaagd op de thema’s influencing / zelfbeeld, zelfmaakbaakbaarheid, de rol van de vrouw door de eeuwen heen en de geest van de tijd.
Deze voorstelling is uitermate geschikt voor leerlingen in de bovenbouw (4, 5 en 6 Havo / VWO) en duurt ongeveer 1 uur en 20 minuten.